poniedziałek, 4 lipca 2011

Ruszniczok - tradycyjny element kultury ludowej na Ukrainie

Dziś wzięło mnie na tradycję, nie naszą polską, ale naszego wschodniego sąsiada. Jako, że jestem szczęśliwą posiadaczką ruszniczka, postanowiłam troszke go obfotografować i przybliżyć nieco temat.


Wystrój tradycyjnej ukraińskiej izby
 
Haftowany ruszniczok (рушничок) to od dawna nieodzowny atrybut tradycyjnych świąt narodowych na Ukrainie. Ważne wydarzenia w życiu ludzi, nigdy nie mogły obyć się bez ruszniczków. Haftowane ruszniczki był oznaką gościnności - na nim podawano chleb i sól, gdy witano gości. W ruszniczok otulano noworodki, towarzyszył także człowiekowi w "ostatniej drodze".
Gdy postawiono nowy dom, ruszniczok był ofiarowany budowniczemu  w dowód uznania dla jego pracy. 
Żaden ślub nie mógł się odbyć bez ruszniczków . Ruszniczkiem oplatano ręce nowożeńców (jak obecnie stułą oplata je ksiądz) życząc im dobrej i silnej rodziny, był również symbolem wierności.

Młoda dziewczyna na wydaniu haftowała wiele ruszniczków, które składały się obok innych haftowanych przedmiotów na jej wiano. Jej staranność i zadatki na dobrą gospodynię mierzono ilością ruszniczków jakie wnosiła w posagu i złożonością wzorów jakie umieściła na swoich ruszniczkach. 

Matki dawały ruszniczki swoim synom którzy wybierali się w długą podróż, aby zapewnić im szczęście w nowym, samodzielnym życiu. Był również ceniony jako pamiątka ojczystej ziemi, domu i dzieciństwa.


Mój ruszniczok jest haftowany na płótnie lnianym bielonym, wełnianymi nićmi w kolorach czerwonym i czarnym. Haft tworzy wypukłość względem białej tkaniny (czego może nie być widać na zdjęciach). Nie robiłam go własnoręcznie, dostałam w prezencie, ale jest to na tyle ciekawa i niespotykana (przynajmniej w moich rejonach) rzecz, że postanowiłam coś niecoś na ten temat napisać.



Prawa i lewa strona






I na koniec tradycyjny utwór muzyczny, wykonany przez współczesną rosyjską grupę folk-metalową "Arkona" W utworze tym jest również mowa o ruszniczku. 

Аркона - Туман Яром




Туман Яром, туман долиною
/ Mgła w Jarze, mgła w dolinie /

Туман Яром, туман долиною.
/ Mgła w Jarze, mgła w dolinie. /

За туманом ничого не видно,
/ Przez mgłę niczego nie widać, /

Тiльки видно дуба зеленого.
/ Tylko widać dąb zielony. /

Пiд тим дубом криниця стояла,
/ Pod tym dębem było źródełko, /

В тый криницы дiвка воду брала.
/ Z tego źródła dziewczę wodę brało. /

Та й пустила золоте вiдерце,
/ Upuściła ona złote wiaderko, /

Засмутила козаковi серце.
/ Zasmuciła kozakowi serce. /

А кто ж теє вiдерце дiстане
/ A kto te wiaderko dosięgnie /

Той зі мною на рушничок стане.
/ Ten ze mną na ruszniczok stanie. /

Обiзвався козаченько с гаю, 
/ Odezwał się kozaczyna z gaju, /

Обiзвався козаченько с гаю.
/ Odezwał się kozaczyna z gaju, /

А я ж теє вiдерце дiстану,
/ A ja te wiaderko dosięgnę, /

А я ж теє вiдерце дiстану.
/ A ja te wiaderko dosięgnę, /

Та й з тобою на рушничок стану,
/ I z tobą na ruszniczok stanę, /

Та й з тобою на рушничок стану.
/ I z tobą na ruszniczok stanę. /


9 komentarzy:

  1. Piękny ten ruszniczok!!! Wiele pracy musiał kosztować...uwielbiam ludowe klimaty :D

    OdpowiedzUsuń
  2. Jeszcze zapomniałam dodać, w haftach ukraińskich każdy kolor ma swoje znaczenie np. czerń - oznacza materialną stronę życia dot. finansów, obfitości chleba, urodzaju ziemi; czerwień zaś to materialna strona życia dot. wnętrza, serca, miłości...a sam krzyżyk - odgania zło

    OdpowiedzUsuń
  3. Ślicznie dziękuję za informacje. Też bardzo lubię to co ludowe i tradycyjne.

    P.s. komentarze na moim blogu są moderowane, dlatego pokazują się z opóźnieniem i zaraz po napisaniu ich nie widać.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  4. Piękna tkanina.
    Poznałaś już to miejsce ?
    http://www.marlamallett.com/
    Spędziłam tam setki godzin:)

    OdpowiedzUsuń
  5. O jeny, nie znałam, ale pewnie rychło się zapoznam :)
    Bardzo dziękuję :)
    Dostałaś moją wiadomość odnośnie tour de fleece?

    OdpowiedzUsuń
  6. Dostałam i uzupełniłam posta na naszym blogu.
    Zapraszam do zabawy :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Świetna opowieść i piękny ruszniczok :) Nie znałam wcześniej tej nazwy, choć moi przodkowie ponoć pochodzą z Ukrainy...

    OdpowiedzUsuń
  8. Taki rusznik używało się również w Polsce przez Łemków, czyli górali z Beskidu Niskiego, którzy mieszkali tam do roku 1947, kiedy to zostali z tych terenów wywiezieni na ziemie odzyskane.

    OdpowiedzUsuń
  9. Oj, jak dobrze, że jeszcze blogi są... :) Szukałam tekstu tej piosenki w wersji, odpowiadającej nagraniom, które mam :) I wreszcie, oto- tu. Bardzo dziękuję! Ta pieśń podbiła moje serce.

    OdpowiedzUsuń